سیمان در آیین نامه های مختلف تعریف های جداگانه ایی دارد که در اینجا به تعریف استاندارد ملی ایران می پردازیم
سیمان چیست؟ سیمان پرتلند چسباننده ایی است به صورت آبی ,که از پودر نمودن توام کیلنکر همراه با مقدار مناسبی سنگ گچ در آسیاب بدست میاد.
حالا کیلنکر چیه ؟
کیلنکرفرآورده ایی است مرکب که عمدتا از سیلیکات های کلسیم و آلومینات ها تشکیل شده و از واکنش حرارت شیمیایی مواد اهکی و رسی در کوره سیمان تا دمای معین بدست میاد.
ذکراین نکته در همینجا لازم است زمانی که سیمان با آب مخلوط می شود واکنش شیمیایی رخ می دهد و بر روی سطح هر دانه سیمان محصولات حاصل از هیدراته شدن دید می شود (از هر دانه رشته های بهم متصل پدید می آید) که از اتصال این دانه ها سیمان چسبنده تولید می شود که این واکنش با گرما همراه است به این عمل هیدراتاسیون می گویند
از خصوصیات سیمان های پرتلند
ریزی دانه : هر چقدر که ذرات سیمان ریزتر باشد میزان هیدراتاسیون افزایش می یابد بنابریان روند کسب مقاومت و گیرش زودتر انجام میشود و گرما نیز زودتر آزاد می شود ولی نباید بیش از اندازه (پنج میکرون)ریز باشد چون باعث گیرش آنی می شود و اگر در معرض هوا قرار بگیرد زود فاسد میشود به این مدل,گیرش کاذب می گویند در این نوع گیرش مقدار قابل توجهی حرارت ایجاد نمیشود با بهم زدن سیمان بدون اضافه کردن آب دوباره حالت خمیری بدست میاد
انواع سیمان
پنچ نوع سیمان پرتلند داریم که به توضیح هرکدام می پردازیم
سیمان پرتلند نوع یک
مصارف عمومی دارد و برای هر کاری که مستلزم ویژگی خاص نباشد استفاده می شود به کلی درهمه مواردی که بتن در خطر مجاورت سولفات ها و یا حرارت ناشی از هیدراتاسیون سیمان باعث افزایش نامطلوب درج حرارت بتن نشود مورد استفاده قرار می گرید درکل پر مصرف ترین سیمان مورد استفاده می باشد
سمان پرتلند نوع دو
از این نوع سیمان برای مقابه با حمله سولفاتها, حفاظت میلگردها در مقابل نمکها استفاده می شود از ویژگی های این سیمان می توان به حرارت زایی کم در واکنش های هیدراتاسیون اشاره کرد از این نوع سیمان در بتن ریزی های حجیم و زمین های شور زار استفاد می کنند
نتیجه گیری این سیمان نسبت به سیمان نوع یک کند گیرتره
سیمان پرتلند نوع سوم
سیمانی با مقاومت زود رس است و معمولا در مواردی به کار می رود که قالبها باید زودتر از زمان موعود باز شود چناچه مقاومت سه روزه این نوع سیمان برابر با مقاومت ۷ روزه سیمان پرتلند نوع یک است در نتیجه در روزهای اول حرارت بیشتری تولید می کند بنابراین در روزهای سرد برای بتن ریزی از این سیمان استفاده می شود همچنین نباید در بتن ریزی های حجیم یا در قطعات بزرگ سیمانی از این سیمان استفاده کرد
سیمان پرتلند نوع پنجم
سیمان پرتلند سولفاتیک سیمان مقاوم در برابر سولفاتهاست و دربتنی که مورد حمله شدید سولفاتها قرار می گیرد به کار می رود اگر سولفاتها قابل حل در آب در مجاور بتن قرار بگیرد و به داخل آن نفوذ کنند باعث ترک خوردگی در بتن می گردد و روند افزایش مقاومت سیمان نوع ۵ کمتر از سیمان نوع یک است به طور کلی مقاومت ۴۲ روزه سیمان نوع پنج برابر مقاومت ۲۸ روزه نوع یک است
مواد شبه سیمانی:مواد شبه سیمانی دارای خاصیت پنهان هیدرولیکی هستن و در صورتی که بگونه منظم فعال شوند خواص سیمانی پیدا می کنند این مواد فقط در محیط قلیایی با آب واکنش می دهند متداول ترین ماده شبه سیمانی روباره و یا سرباره کوره آهن گدازی است از کارایی مواد شبه سیمانی می توان به موارد زیر اشاره کرد وقتی با نسبت مناسبی در مخلوط به کار برده شوند بنحو چشم گیری قابلیب نفوذپزیری بتن را کاهش می دهند و مقاومت الکتریکی آن را افزایش می دهند باعث بهبود کارایی و ریختن بتن می شوند لذا باعث کاهش روند خرندگی میلگرد ها در بتن می گردد
ضوابط الزامی بسته بندی حمل و نقل انبار کردن و مصرف سیمان های کیسه ایی
سیمان های پرتلند باید در کیسه های مناسب مقاوم و قابل انعطلاف بسته بندی شود به گونه ایی که رطوب و مواد خارجی نتوانند به داخل آن نفوذ کنند و همچنین کیسه سیمان در هنگام حمل و نقل نباید پاره شود روی کیسه های سیمان باید نوع ۱ تا ۵ و تاریخ تولید سیمان درج شود درسیمان های نوع ۱ باید مقاومت فشاری نیز قید شود
وزن اسمی هر کیسه ۵۰ کیلو گرم می باشد سیمان های کیسه ایی باید روی کف خشک که دست کم به اندازه ۱۰ سانتی متر از سطح اطراف خود بالاتر باشد قرار می گیرد در مناطق خشک حداکثر تعداد سیمان که روی هم انباشته می شوند ۱۲ کیسه می باشد مشروط به آن که ارتفاع کل آنها از ۱۸۰ سانتی متر تجاوز نکند اعداد قوف در مناطق شرجی و با رطوبت نسبی بیش از ۹۰ درصد به ترتیب ۸ پاکت و ۱۲۰ سانتی متر می باشد فاصله بین کیسه ها باید بین ۵۰ تا ۸۰ میلی متر از یکدیگر قرار داده شد تا عبور جریان هوا از بین کیسه ها موجب خشک شدن سیمان بشود برعکس در مناطق شرجی کیسه ها باید به یکدیگر چسبیده شوند
سیمانی که به مدت زیاد انبار شود ممکن است به صورت کلوخه های فشرده در آید اینگونه سیمان ها را با غلتاندن پاکتها بر روی کف اصلاح کرد تا به صورت پودر در آیند در صورتی که با یک بار غلتاندن به صورت پودر در آید می توان استفاده کرد در غیر این صورت باید مورد آزمایش قرار بگیرد